XIV FESTIWAL KULTUR EUROPY

TURCJA

15.10-27.10.2022

 Dom Bretanii zaprasza do wspólnego odkrywania Turcji, kraju kontrastów, o sięgającej kilkunastu tysięcy lat historii i bogatej kulturze, w której łączą się wpływy perskie, rzymskie, bizantyjskie, osmańskie i wiele innych. Napoleon powiedział, że jeśli jedno miasto miałoby być stolicą świata, to byłby Stambuł, dawny Konstantynopol, jedno z najczęściej odwiedzanych miast na świecie, leżące na pograniczu Europy i Azji. Zapraszamy na festiwalowe spotkania z gośćmi z Turcji, Polski i z … Bretanii.

  15.10 (sobota) g. 15:00 Dom Bretanii

Prezentacja ebru – Prowadzenie Anna Żymełka-Pietrzak

Ebru – tradycyjna wschodnia sztuka zdobienia papieru, niezwykle popularna w Turcji, polegająca na przenoszeniu na papier wzorów tworzonych przy pomocy farb rozpryskiwanych pędzelkami i patyczkami na wodzie zagęszczonej m.in. karagenem. Powstaje unikalny wzór przypominający desenie na marmurze, stąd nazwa papier marmurkowy. Ze względu na unikalność wzoru, używano go jako podłoża dla dokumentów i kaligrafii muzułmańskiej oraz do oprawiania książek.

Ebru jest skodyfikowaną formą sztuki, wpisaną na Listę Światowego Dziedzictwa Niematerialnego UNESCO, której w Turcji uczy się w relacji mistrz-uczeń.

Anna Żymełka-Pietrzak techniki ebru uczyła się w Stambule w Pracowni Kirkambar Sanat Emine i Gürsela Uğurlu w 2019 roku. Współpracuje z Instytutem im. Yunusa Emre w Warszawie jako nauczycielka tej sztuki.

 

16.10 (niedziela) g. 19:00 Scena na Piętrze (ul. Masztalarska 8)

Pieśni i melodie ludów Anatolii

Trio Fourniau/López/Barou

Francuska pieśniarka i multiinstrumentalistka Eléonore Fourniau przez sześć lat mieszkała w Turcji, gdzie uczyła się tamtejszej muzyki i języków. Przy akompaniamencie popularnego w Turcji sazu (lutni o długiej szyjce) oraz liry korbowej, śpiewa o smutkach i radościach ludów Anatolii, od rozdzierających serce lamentów kurdyjskich po poematy alawitów, przechodząc przez melodie halay wykonywane podczas weselnych tańców. Artystka znajduje źródło inspiracji w Anatolii, której muzykę wykonuje, zdaniem niektórych Turków, lepiej od nich samych! Eléonore wystąpi w trio z wybitnymi muzykami będącymi od lat towarzyszami jej muzycznych podróży: Sylvainem Barou, bretońskim flecistą i wirtuozem innych instrumentów dętych oraz Efrénem Lópezem z Hiszpanii, mistrzem muzyki modalnej i średniowiecznej, innowacyjnym instrumentalistą i kompozytorem.

Eléonore Fourniau – śpiew, saz, lira korbowa

Efren López – ud (lutnia arabska), rebab, saz

Sylvain Barou – flety, duduk, surma…

Bilety 60 zł | Sprzedaż: bilety24.pl, CIK, Dom Bretanii

 

17.10 (poniedziałek) g. 18:00 Dom Bretanii

Nasze ukochane miejsca w Turcji – spotkanie z Konsulem honorowym Turcji w Poznaniu Jerzym Kudyńskim i dr. hab. Osmanem Firatem Başem – tłumaczem literatury polskiej na język turecki, wykładowcą UAM pochodzącym z Ankary.

 

18.10 (wtorek) g. 18:00 Dom Bretanii

Muzea i kultura Stambułu – wykład dr. Piotra Szaradowskiego

Wykład przybliży historię jednego z najbardziej niezwykłych miast w Europie, którego położenie na granicy kontynentów zdeterminowało jego losy. Wybrane zabytki i muzea pozwolą poznać dzieje Stambułu.

dr Piotr Szaradowski – muzealnik, historyk sztuki, wykładowca akademicki.

 

19.10 (środa) g. 18:00 Dom Bretanii

Magiczne drzewo – spektakl teatru cieni Karagöz w wykonaniu Teatru Ka

Stambuł to miasto bardzo stare, pełne ruin, wąskich uliczek, gwarnych bazarów. Jest to miasto rozkrzyczane, przez Turków, Greków, Żydów, Ormian zamieszkane. Im wszystkim żyje się tam nie najgorzej, lecz mogłoby żyć się lepiej, gdyby mieli więcej…

– Sklepów?

– Nie!

– Fabryk?

– Nie!

– Ulic?

– Nie!

– Parkingów?

– Nie!

– A więc czego?

– Zieleni!

W Stambule jest za mało drzew! Karagöz, nasz bohater, dostaje więc nasiona, a wraz z nimi zadanie: Ma zazielenić miasto, aby jego mieszkańcom żyło się lepiej. Czy mu się to uda? Zobaczcie sami.

—

Wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO turecki teatr cieni Karagöz to jedna z kilku tego typu tradycyjnych technik teatralnych, jakie możemy spotkać w Azji. Większość przedstawień opowiada o przygodach dwóch przyjaciół, którzy wciąż pakują się w tarapaty. Są nimi Karagöz, od którego imienia teatr wziął swoją nazwę, oraz Hacivat. Karagöz jest prosty, niewykształcony i rubaszny, a Hacivat to jego przeciwieństwo. Różni ich wszystko – są jak ogień i woda – lecz bez siebie nie mogą żyć. Tej dwójce towarzyszy cała plejada postaci zamieszkujących dawny Stambuł, przedstawionych w dowcipny sposób, z przymrużeniem oka.

Teatr Ka istnieje od 2013 roku. Współtworzą go:

Umut Nebioğlu tajniki sztuki teatru cieni Karagöz poznawał przez siedem lat u Tacettina Dikera – jednego z największych tureckich mistrzów. W Stambule mieszkał z nim po sąsiedzku, uczył się u niego, pomagał mu, a w końcu razem z nim występował. Zamieszkał w Warszawie, gdzie wykonuje lalki i dekoracje do kolejnych sztuk. Członek tureckiej organizacji skupiającej artystów lalkarzy UNIMA Türkiye.

Albert Kwiatkowski jest iranistą, tłumaczem literatury perskiej.

—

Wstęp wolny. Ilość miejsc ograniczona – BRAK MIEJSC!

Zapisy: elwira@dombretanii.org.pl

 

20.10 (czwartek) g. 18:00 Dom Bretanii

Opowieści z pałacu sułtana – wykład performatywny dr hab. Agnieszki Aysen Kaim

Pałac sułtana to dwór rządzący się specjalną hierarchią. Opowieści przeprowadzają nas przez szkołę pałacową Enderun, gdzie brańcy uczyli się, aby podjąć pracę w administracji dworskiej, oraz zamknięty dla świata zewnętrznego harem. Tutaj branki i brańcy z różnych części świata musieli porzucić swoją przeszłość i zapomnieć o tym, kim byli (czyżby?). W zamian jednak zyskiwali nowe życie, a wraz z nim nowe umiejętności. W sułtańskiej niewoli otwierały się przed nimi możliwości, o jakich nie mogli marzyć, gdy byli wolni. Seraj kipiał od intryg, niewolnice rywalizowały ze sobą o względy sułtana. Ta, której udało się zdobyć jego serce, zdobywała władzę w haremie i nierzadko współdecydowała o polityce Imperium Osmańskiego. Czas wolny od zakulisowych intryg umilały zaś sobie snując opowieści.

W programie pojawią się opowieści o losach: Wojciecha Bobowskiego (brańca z jasyru, poligloty z XVII w.) oraz branek i wolnych kobiet słowiańskiego pochodzenia: Roksolany (sułtanki Hürrem, XVI w., żony Sulejmana Wspaniałego), Marii Dubniewiczowej (XVII w., branki z Radruża) oraz Salomei Reginy Pilsztynowej (okulistki z XVIII w.).

dr hab. Agnieszka Aysen Kaim – polska orientalistka tureckiego pochodzenia, tłumaczka języka tureckiego, adiunkt w Instytucie Slawistyki PAN.

Członkini Stowarzyszenia „Grupa Studnia”, w którym działa jako opowiadaczka i animatorka kultury, autorka książek poświęconych tematyce tureckiej.

 

21.10 (piątek) g. 18:00 Dom Bretanii

Moją kawę pamiętać będziesz przez 40 lat

Pokaz zaparzania kawy i herbaty według tradycji tureckiej z komentarzem społeczno-kulturowym dr hab. Agnieszki Aysen Kaim.

 

22.10 (sobota) g. 11:00-13:00 Retro Dance Studio (ul. Wielka 19/4)

Warsztaty tańców tureckich – Anna Trąbała

W programie tradycyjne tańce tureckie oraz nieco nowocześniejsze choreografie do znanych melodii tureckich. Stopień trudności umiarkowany, mile widziani także początkujący. Przydadzą się wygodne buty oraz woda.

Anna Trąbała – tancerka zakochana w tańcach w kręgu, zwłaszcza bałkańskich i bretońskich, uczestniczy w seminariach tanecznych za granicą m.in. w Turcji, Bułgarii, Chorwacji, na Krecie. Organizuje warsztaty taneczne z udziałem instruktorów z Macedonii, Bułgarii, Turcji czy Armenii.

Cena: 10 zł. Zapisy: elwira@dombretanii.org.pl

 

25.10 (wtorek) g. 18:00 Dom Bretanii

Wyspy Książęce z perspektywy polskiego mieszczucha – Anna Trąbała

Krótka prezentacja znajdujących się po azjatyckiej stronie Stambułu Wysp Książęcych – miejsca wygnania dla szlachty, książąt, a nawet królowych, począwszy od epoki rzymskiej do końca epoki bizantyjskiej.

 

26.10 g. 17:45 Kino Muza – bilety 12 zł

Dzika Grusza (Ahlat Ağacı / The Wild Pear Tree), reż. Nuri Bilge Ceylan, 2018, 188’

Bohater „Dzikiej gruszy”, absolwent pedagogiki Sinan, przed ostatnimi egzaminami wraca do rodzinnego Çan w północno-zachodniej Turcji. Przyzwyczajony do życia w dużym mieście, patrzy z wyższością na prowincjonalną społeczność. Stopniowo jednak wydarzenia w Çan i kłopoty, w które jego rodzina wpada za sprawą lekkomyślnego ojca, wciągają go coraz bardziej, podczas gdy marzenia o karierze pisarza okazują się trudne do urzeczywistnienia. Film Nuri Bilge Ceylana, wybitnego tureckiego reżysera, wielokrotnie nagradzanego na festiwalach, laureata Złotej Palmy w Cannes w 2014 roku.

 

27.10 Kino Muza – bilety 12 zł

Tani czwartek w Kinie Muza

17:00

Gotowi? (Tamam mıyız? / Are We Ok?), reż. Çahan Irmak, 2013, 92’

Przypadek krzyżuje losy niepełnosprawnego i rozgoryczonego życiem İhsana oraz rzeźbiarza Temmuza w trudnym dla obu momencie życia.

 

18:45

Przebaczenie (Af / Forgiveness), reż. Cem Özay, 2020, 95’

Historia o mężczyźnie – handlarzu drzewem w górskiej wiosce skłóconym z rodziną. Jego autorytaryzm i krzywdzące innych postępowanie powodują kryzys w rodzinie, która by przetrwać, musi wybaczyć.

 

20:30 

Dziewczyna w czerwonej chuście (Selvi Boylum Al Yazmalım / The Girl with the Red Scarf), reż. Atıf Yılmaz, 1977, 95’

Przystojny İlyas i najpiękniejsza z pięknych Asya… Opowieść o ich miłości należy do ulubionych filmów Turków.

 

15.10-28.10 Dom Bretanii

Wystawa fotografii najpiękniejszych miejsc w Turcji

Podczas wydarzeń festiwalowych w Domu Bretanii będzie można obejrzeć wystawę fotografii największych atrakcji turystycznych Turcji, udostępnioną przez Instytut Yunus Emre w Warszawie.

 

Projekt dofinansowano ze środków budżetu Miasta Poznania, Samorządu Województwa Wielkopolskiego, Regionu Bretania

 

Organizator

Dom Bretanii – Fundacja Poznań – Ille-et-Vilaine
Stary Rynek 37, 61-772 Poznań
tel. 61 851 68 51

 

Partnerzy